Identiteit en het gevoel van Empe: De ziel van een dorp
Empe is meer dan een verzameling huizen aan de rand van de gemeente Brummen. Het is een gemeenschap met een eigen identiteit, gevormd door generaties bewoners en jarenlange tradities. Deze identiteit staat onder druk door de voorgenomen grootschalige uitbreiding. Wat maakt Empe zo bijzonder, en waarom is het behoud van deze identiteit zo belangrijk?
Wat is dorpsidentiteit?
Dorpsidentiteit is wat een dorp uniek maakt en onderscheidt van andere plaatsen. Het is een complex samenspel van fysieke kenmerken, sociale structuren, gedeelde waarden en gemeenschappelijke geschiedenis. In Empe zien we dit terug in de kleinschaligheid, de hechte sociale verbanden en het landelijke karakter dat de gemeente Brummen zelf als “charmant” en “idyllisch” omschrijft.
De website VisitBrummen.nl, ontwikkeld in opdracht van de gemeente, typeert Empe als: “Een charmant dorpje genesteld in de weelderige landschappen van de gemeente Brummen. Dit idyllische oord, omgeven door uitgestrekte velden en doorsneden door schilderachtige waterwegen, vormt het perfecte decor voor een onvergetelijke uitstap.”
De bouwstenen van Empes identiteit
1. Historische continuïteit
Empes identiteit is geworteld in een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 18e eeuw. De openbare basisschool J.H. Isings bijvoorbeeld, gebouwd in 1883, vormt al generaties lang het fundament voor onderwijs in het dorp. Met momenteel 77 leerlingen is deze school niet alleen een onderwijsinstelling, maar ook een plek waar vriendschappen voor het leven worden gesmeed.
Gemeenschapszin in cijfers
Enkele opmerkelijke feiten die de hechte gemeenschap van Empe illustreren:
- ’t Oortveld wordt gerund door ca. 50 actieve vrijwilligers
- De Oranjevereniging telt maar liefst 1739 leden in 2024
- Op een totaal van ongeveer 90 huizen in de dorpskern betekent dit een bijzonder hoge participatiegraad
2. Centrale ontmoetingsplekken
Verenigingsgebouw ’t Oortveld functioneert al bijna 45 jaar als het kloppend hart van Empe. Het biedt onderdak aan ongeveer vijftien verenigingen en wordt volledig gerund door vrijwilligers. Hier komen bewoners samen voor sociale activiteiten, waardoor ’t Oortveld veel meer is dan alleen een gebouw – het is een belangrijk ankerpunt voor de dorpsidentiteit.
Andere belangrijke ontmoetingsplekken zijn:
- Paardensportvereniging De Oortveldruiters met haar jaarlijkse Hunnekink Concours
- De speeltuin aan de Trepkesweide, de eerste rookvrije speeltuin in de gemeente Brummen
- Kinderopvang Ut Trepke, dat sinds 2009 een complete opvang biedt voor de jongste bewoners
3. Tradities en evenementen
De grootse Oranjefeesten, die al 80 jaar worden georganiseerd, zijn exemplarisch voor het open karakter en de grote saamhorigheid in Empe. Twee keer per jaar staat het hele dorp in het teken van deze feesten, die worden gerund door een grote groep enthousiaste vrijwilligers.
Empe in cijfers
- Circa 90 huizen in de dorpskern
- Basisschool met 77 leerlingen (2024-2025)
- Oranjevereniging met 1739 leden
- Ongeveer 50 actieve vrijwilligers voor ’t Oortveld
- 15 verenigingen onder één dak
- 80 jaar traditie met de Oranjefeesten
- Sinds 2009 eigen kinderopvang
Deze cijfers laten zien dat Empe, ondanks zijn bescheiden omvang, een buitengewoon actieve en betrokken gemeenschap heeft.
De impact van grootschalige woningbouw
Bij een verdubbeling van het aantal woningen in de kern zullen karakteristieke plekken met bijzondere betekenis, zoals de weilanden waar nu het Hunnekink Concours wordt gehouden, verdwijnen. Grote ruimtelijke veranderingen hebben onvermijdelijk invloed op hoe bewoners betekenis geven aan hun omgeving.
Drie kernwaarden die onder druk staan:
- Kleinschaligheid. De huidige omvang van ongeveer 90 huizen in de dorpskern maakt dat mensen elkaar kennen en herkennen. Dit vormt de basis voor de sterke sociale cohesie die Empe kenmerkt. Een plotselinge verdubbeling van het aantal woningen zou deze balans verstoren.
- Plattelandskarakter: “Het platteland biedt rust, ruimte en persoonlijke aandacht, waarmee het een enorme kwaliteit heeft waar veel mensen naar verlangen,” staat in de aangeleverde informatie. De grote toename van mobiliteit en bebouwing die de plannen met zich meebrengen, zet dit plattelandskarakter onder druk.
- Saamhorigheid: De hechte gemeenschap in Empe, waar ‘buurt maken’ nog vanzelfsprekend is en het vrijwilligerswerk floreert, is een kostbaar goed. Nieuwe bewoners zonder binding met het dorp zullen tijd nodig hebben om in deze gemeenschap te integreren – als ze dat al willen.
Behoud van identiteit door organische groei
De Stichting Kleine Kernen Empe Tonden, die sinds 2000 fungeert als dorpsraad, pleit voor het behoud van de leefbaarheid. Dit betekent niet dat er geen ontwikkeling mogelijk is, maar dat deze moet aansluiten bij de behoefte van huidige en toekomstige bewoners, en moet passen bij het karakter van het dorp.
Initiatieven die passen bij de dorpsidentiteit zijn er al. Zo wordt het pand aan de Rijksweg 5 geschikt gemaakt voor de huisvesting van ongeveer 40 personen, eerst voor Oekraïense ontheemden en later mogelijk voor starters. Ook is er recent een Repair Café in oprichting, wat aansluit bij de traditie van nabuurschap en zorg voor elkaar.
Onze visie: Koester de ziel van Empe
Laat Empe Empe pleit voor:
- Respectvolle en kleinschalige ontwikkeling die aansluit bij het dorpse karakter
- Betrokken participatie van huidige bewoners bij planvorming
- Behoud van de karakteristieke ontmoetingsplekken en tradities
- Organische groei in plaats van plotselinge grote veranderingen
De identiteit van een dorp als Empe, gevormd door generaties en gekoesterd door haar bewoners, is een waardevol erfgoed dat beschermd moet worden. Niet door ontwikkeling tegen te houden, maar door te zorgen dat deze aansluit bij wat Empe in essentie is: een hechte gemeenschap waar mensen elkaar kennen en voor elkaar zorgen.